نویسنده: mojtaba 
افت فشار آب امروزه یکی از عمده ترین مشکلات تاسیسات ساختمانی است که چالش های زیادی را به وجود آورده و میتواند مشکل ساز شود. عوامل مختلفی این افت فشار را در لوله های آب ساختمان به وجود میاورد که به وسیله راهکارهایی می توان این مشکل را به حداقل رساند. در این مقاله قصد داریم پیرامون این مسئله با شما صحبت کنیم.
علل اصلی افت فشار آب ساختمان
همانطور که گفته شد افت فشار آب ساختمان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما به طور کلی دلیل افت فشار به دو دسته اصلی درونی و بیرونی تقسیم میشود. در ادامه به بررسی این عوامل درونی و بیرونی می پردازیم:
نشتی لوله یکی از دلایل کم شدن فشار آب است
۱. نشتی لوله های آب
گاهی اوقات اتصالات و لوله ها بر اثر ضربه خوردگی ترکیدگی یا شکستگی دچار آسیب میشوند. این آسیب جریان آب را از مسیر خود منحرف کرده و به اصطلاح نشتی پیدا میکند. افت فشار آب نیز بر اساس همین نشتی به وجود می آید. برای تشخیص این مشکل میتوان از حوله های کاغذی استفاده کرده و نواقص را برطرف نمود. برای تشخیص این سعی کنید حتما از یک متخصص استفاده کنید تا بهترین نتیجه را داشته باشید.
۲. لوله های کهنه و قدیمی
مطمئنا لوله های مورد استفاده در ساختمان عمر مشخصی داشته و بعد از آن به مرور زمان دچار خوردگی پوسیدگی رسوب و زنگ زدگی خواهند شد. این مسئله نیز می تواند عامل مهم برای کم بودن فشار آب ساختمان باشد. این مشکل معمولا در لوله های قدیمی گالوانیزه و فلزی به وجود می آید. امروزه با جایگزینی لوله های پلیمری این مشکل تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
۳. معیوب بودن شیر فشارشکن آب
شیر فشار شکن (PVR) وسیله ای به شکل زنگ است که برای تنظیم فشار آب است که معمولا برای خانه هایی که در طبقات پایین تر وجود دارد، مورد استفاده قرار میگیرد. اگر به هر دلیلی این وسیله معیوب باشد (ایراد داشتن این شیرفلکه، بسته بودن یا نیمه بسته)، میتواند در افت فشار آب موثر باشد. این شیرها معمولا در ورودی اصلی آب به ساختمان نصب میشوند و می توان با بررسی ساختارش از سلامت آن مطمئن شد. چراکه معیوب بودن آن عمده ترین دلیل افت فشار می باشد.
مسدود شدن لوله یکی از دلایل کم شدن فشار آب است
۴. مسدود شدن لوله ها
میزان رسوب گیری در لوله ها با هر جنس متداول است. این رسوب گیری میتواند باعث افت فشار آب نیز شود. رسوبات داخل لوله شامل مواد املاح موجود در آب، زنگ زدگی لوله بوده و بیشتر در لوله های فلزی قدیمی مورد استفاده قرار میگیرد. این رسوبات میتواند به وسیله یک تکنیسین ماهر و یا به وسیله موادی که به عنوان رسوب زدا در بازار به فروش می رسد برطرف شود. اما تشخیص رسوب و نوع مواد به گرفته برای از بین بردنش توسط متخصص انجام خواهد شد.
۵. ارتفاع بالای ساختمان
مطمئنا ارتفاع زیاد ساختمان میتواند در افت فشار آب تاثیر گذار باشد. در برخی ساختمان ها با در نظر گرفتن این مسئله ابزاری را برای تقویت فشار آب نصب می کنند. اما اگر چنین تمهیداتی در نظر نگیریم، فشار آب برای طبقات بالا کمتر از طبقات پایین خواهد بود. همچنین بسیاری از پیمانکاران قبل از ساخت ساختمان های بلند در لوله کشی تمهیداتی در نظر میگیرند تا از این مسئله جلوگیری کنند.
از دیگر دلایل کم بودن فشار آب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نشت آب از پمپ
- اشتباه در اجرای لوله کشی ساختمان و انسداد نصف و نیمه لوله کشی
- کاهش باد مخزن تحت فشار پمپ آب
- خرابی و نقص در عملکرد پمپ تحت فشار
- تا شدن لوله های پنج لایه یا داغ کردن بیش از حد در لوله کشی ساختمان
- وجود گرفتگی در مغزی شیر آب، شیر پیسوال یا محل نصب شیر به لوله کشی
- کم بودن قطر لوله ها
- نصب پمپ در سایر واحدها یا ساختمان های مجاور و مکش آب موجود در لوله
- خوردگی لوله ها
- نشتی در تجهیزاتی همچون پکیج، آبگرمکن، توالت فرنگی وغیره
راهکارهای رفع افت فشار آب
با توجه به آنچه گفته شد افت فشار آب میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، چنانچه دلیل افت فشار را پیدا کردید، برای برطرف کردن آن راهکارهایی وجود دارد. این راهکارها هرکدام برای نوع خاص گرفتگی است و شاید برخی از آنها برای دلایل خاص جواب ندهد؛ بنابراین بهتر است با مشورت متخصص از هر کدام از این راهکارها استفاده کنید. در ادامه به بررسی برخی از آن می پردازیم:
بررسی سیستم لوله کشی آب
اولین قدم بعد از افت فشار آب این است که سیستم لوله کشی را بررسی کنید. این بررسی میتواند شامل شیرآلات و کل لوله ها باشد. مواردی مانند خراب شدن شیرآلات یا بازسازی لوله های قدیمی ساختمان برای برطرف شدن نشتی احتمالی، میتواند راه حل خوبی برای برطرف کردن افت فشار آب باشد.
استفاده از دستگاه های افزایش فشار آب
بعد از بررسی سیستم لوله کشی چنانچه مشکلی وجود نداشت، میتوانید از ابزار های جانبی برای افزایش فشار آب استفاده می کند. در ادامه به بررسی برخی از این دستگاه ها میپردازیم:
استفاده از سرشیر افزایش فشار آب
یکی از این روش ها نصب سرشیر افزایش فشار می باشد. از این طریق فشار خروجی شیرآلات افزایش پیدا میکند. البته سردوش افزایش فشار آب نیز در بازار موجود است که می توان با استفاده از آن فشار آب دوش حمام را زیاد کرد. این دستگاه یکی از متداول ترین وسایل افزایش فشار آب در ساختمان های مسکونی است.
پمپ آب خانگی و منبع
اگر تعداد واحد یک ساختمان زیاد باشد و واحدهایی از ساختمان با افت فشار آب روبرو هستند میتوان از پمپ های آب خانگی با ظرفیت های ۰.۵، ۱، ۱.۵، ۲ و ۳ اسب بخار استفاده کرد. در ساختار لوله کشی بعد از کنتور آب ساختمان نصب می شوند تا آب ورودی به ساختمان را به صورت پرفشار به داخل واحدها هدایت کنند.
بوستر پمپ
بوسترها، دستگاه تقویت فشار آب خانگی است که در ساختار آن از چندین پمپ آب تشکیل شده است. این پمپ ها به صورت موازی نصب شده اند و می تواند کمبود فشار آب را به خصوص در طبقات بالاتر برطرف کند. این وسیله باعث میشود که آب به صورت یکسان در بین طبقات تقسیم شده و بر این اساس دچار نوسان فشار نخواهد شد.
مینی پمپ داخل واحد
مینی پمپ ها ابزاری هستند که در ظرفیت ۰.۵ اسب بخار و در فضا محدود مثل زیر سینک یا داخل سرویس بهداشتی نصب می شود. از این وسیله تنها در شرایطی استفاده می شود که تنها برخی واحد های ساختمان مشکل کمبود فشار آب داشته باشد. همچنین درباره نصب مینی پمپ سایر همسایه ها نیز باید به توافق برسند.
پمپ آب پشت آبگرمکنی یا پکیجی
در برخی مواقع کم شدن فشار آب تنها برای آب گرم ایجاد شده و آب سرد از نظر فشار مشکلی وجود نخواهد داشت. در چنین مواقعی میتوان به وسیله نصب پمپ آب پشت آبگرمکن یا پکیج استفاده کرد.
این نوع پمپ ظرفیت بسیار کم در حد ۰.۵ اسب بخار داشته و می توان به کار آبگرمکن کمک کند. این دستگاه می تواند فشار آب گرم ساختمان را بین ۳۰-۴۰ درصد افزایش می دهد.
راهنمای تشخیص سریع کم شدن فشار آب
افت فشار آب ساختمان امکان دارد از بیرون ساختمان، قبل‌از کنتور و داخل ساختمان باشد. افت فشار آب شهری به‌علت افزایش مصرف در فصول گرم سال, ازکارافتادن پمپ آب سازمان منطقه آب, انسداد انشعاب آب شهری و وجود تخریب ساختمان مجاور بوده که رفع آن جزو وظایف اداره آب است.
توسط تجهیزات رفع گرفتگی لوله آب میتوان اشکالات گرفتگی را برطرف کرد. توجه کنید که تأسیسات ساختمان را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید تا از سالم‌بودن همه‌چیز مطمئن شوید. بررسی عملکرد شیرها، تعویض اتصالات خراب و تمیزکردن سر شلنگ‌ها در رفع افت فشار تأثیر دارد. در ادامه روش‌های تشخیص افت فشار آب را بررسی می‌کنیم.
تقاضای بیش از حد آب دلیل افت فشار آب
در بیشتر خانه‌ها، وجود چند انشعاب به‌صورت همزمان، تقاضای زیاد مصرف آب را تأمین میکند و فشار آب مناسب برای همه تجهیزات حفظ میشود. با هماهنگی و کاهش خطوط آب‌رسانی از کاهش افت فشار میتوان جلوگیری کرد.
علمک شیر آب علت اصلی افت فشار آب
سر دوش و شیر آب که علمک دارند با گذشت زمان دچار گرفتگی میشوند. گاهی تمیزکردن این ۲ تنها راه چاره است و گاهی باید این ۲ را تعویض کرد.
تنظیم کننده شیر فشار شکن آب
جهت کمک به تثبیت فشار آب از تنظیم‌کننده فشار آب استفاده میشود که آن را در محدوده خاص ثابت نگه می‌دارد. درصورت خرابی شیر فشار شکن، فشار آب کم یا زیاد میشود.
کنتور آب خانه را بررسی نمایید
بازبودن کنتور آب را بررسی کنید. اگر همچنان تغییری در حجم آب خروجی وجود نداشت، شیر کنتور را ببندید و عدد نشان‌دهنده را یادداشت کنید. بعد از چند ساعت اگر این عدد افزایش پیدا کرد، بخشی از سیستم دچار نشتی شده است.
لوله های مسدود شده مؤثر در کاهش فشار آب
انسداد لوله آب سبب اختلال در انتقال جریان آب خواهد شد. با قطع جریان آب، فشار آن کم میشود. برای رفع آن باید لوله‌ها تمیز کنید یا جایگزین کنید.
زنگ زدگی لوله آب دلیل کاهش فشار آب
با تمیزکردن قطعات زنگ‌زده و جایگزین‌کردن قسمت‌های کوچک سیستم لوله‌کشی میتوان انسداد را رفع کرد. با گذشت زمان تمام این سیستم دچار فرسایش میشود که تأثیر منفی بر فشار آب می‌گذارد.
چه بخشی هایی از خانه با کم شدن فشار آب مواجه است؟
ابتدا تعداد لوله‌هایی که با افت فشار روبه‌رو هستند را چک کنید. این مسئله میتواند بخشی یا تمامی سیستم را ازنظر بهداشتی درگیر کند. این اطلاعات به ردیابی علت اصلی کاهش افت فشار آب کمک میکند. اگر یک شیر دچار کاهش فشار بود میتوان آن بخش را تعمیر یا تعویض کرد. اگر این افت فشار در تمام خانه رخ دهد، این مشکل جدی را باید در لوله‌کشی منزل ردیابی کنید.
لوله‌کشی داخل و بیرون ساختمان را ازجمله ماشین ظرفشویی، توالت فرنگی، توالت ایرانی، دوش، وان، ماشین لباسشویی، شیر آب در فضای باز و شیر فلکه اصلی آب را بررسی کنید. همزمان با بررسی لوله‌کشی لوازم، آنها راروشن کنید. اگر ورودی آب گرم و سرد دارند، آنها را در ۲ حالت بگذارید کار کنند. افت فشار در آب سرد و گرم را بررسی کنید. اگر در آب گرم این کاهش فشار وجود داشت باید وسایل گرمایشی مانند آبگرمکن دیواری و پکیج را چک کنید.
